Jestem pracownikiem

Za zapisanie pracownika do programu odpowiada pracodawca – zatrudniony nie musi wypełniać w związku z tym żadnych formalności.

Program automatycznie obejmie wszystkich pracowników w wieku od 18 do 54 lat, za których pracodawca odprowadza składki emerytalno-rentowe i którzy nie złożą pracodawcy deklaracji o rezygnacji z wpłat do PPK. Dotyczy to również pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę pod warunkiem, że wypłacane wynagrodzenie podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentownemu. Osoby pomiędzy 55 a 70 rokiem życia mogą przystąpić do programu dobrowolnie, będą musiały jednak złożyć do pracodawcy odpowiedni wniosek.

Osoby, które mają więcej niż 70 lat mogą dalej uczestniczyć w PPK, pod warunkiem, że złożyły wspomniany wniosek przed ukończeniem 70-tego roku życia. Wówczas osiągnięcie wieku lat 70 nie spowoduje wyjścia z systemu PPK.

Minimalna wpłata dokonywana przez pracownika w ramach PPK wynosi 2% jego wynagrodzenia brutto, potrąconego z pensji netto. Pracodawca wpłaca z własnych środków 1,5% wynagrodzenia brutto swojego pracownika. Dodatkowo Państwo ze środków Funduszu Pracy przekazuje na konto uczestnika PPK tzw. wpłatę powitalną – 250 zł – a w kolejnych latach dopłaca rokrocznie 240 zł. Łącznie odprowadzana do PPK kwota nie może przekroczyć 8% wynagrodzenia brutto osoby zatrudnionej.

Pracownik ma możliwość obniżenia obowiązkowej kwoty podstawowej, nie może ona jednak być niższa niż 0,5% wynagrodzenia brutto. Aby tego dokonać musi złożyć deklarację, że jego zarobki nie przekraczają 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Za obliczenie wysokości miesięcznych wpłat odpowiedzialny jest pracodawca. On też, w imieniu swoim oraz pracownika, odprowadza je do instytucji finansowej zarządzającej PPK.

Po ukończeniu 60 lat uczestnik PPK będzie mógł sam zdecydować, jak zamierza skorzystać ze zgromadzonych środków. W domyślnym wariancie, będącym jednocześnie najkorzystniejszym podatkowo, otrzyma wówczas:

• jednorazową wypłatę, wynoszącą 25% zgromadzonych środków;
• pozostałe 75% oszczędności wypłacane w minimum 120 miesięcznych ratach.

Środki można wycofać z programu w dowolnym momencie, jednak trzeba się wówczas liczyć z poniesieniem kosztów (zapłaceniem podatku od zysków kapitałowych i utratą zasileń od państwa, a także części wpłat pracodawcy). Pracownik może zrezygnować z oszczędzania w ramach PPK na podstawie złożonej u pracodawcy, pisemnej deklaracji. Trzeba jednak pamiętać, że program przewiduje mechanizm ponownego automatycznego włączenia co cztery lata od czasu złożenia deklaracji. W praktyce oznacza to, że pracodawca będzie informował pracownika o tym, że został ponownie włączony do PPK, a jeśli pracownik nadal nie będzie zainteresowany partycypacją w programie, będzie mógł złożyć kolejną, pisemną rezygnację.

Ustawa o PPK przewiduje także szczególne przypadki, w których uczestnik PPK może skorzystać ze zgromadzonego kapitału bez konieczności poniesienia dodatkowych kosztów (np. w przypadku ciężkiej choroby swojej lub osoby najbliższej, a także w przypadku chęci sfinansowania wkładu własnego na zakup nieruchomości).

Zgromadzony w ramach PPK kapitał można dziedziczyć, ustawodawca przewidział w pierwszej kolejności, ze połowa takich środków trafi do małżonka byłego uczestnika. Pozostałe środki trafią one do jego spadkobierców zgodnie z dziedziczeniem ustawowym lub na podstawie jego testamentu. uczestnik może złożyć pisemne oświadczenie, w którym ma możliwość wskazania osób uprawnionych do dziedziczenia środków z PPK.

Pracownicze Plany Kapitałowe to program dobrowolny, dlatego pomimo automatycznego zapisu istnieje możliwość rezygnacji z oszczędzania. Niezbędna będzie złożenie u pracodawcy deklaracji rezygnacji z PPK.

Uzupełnioną deklarację rezygnacji z PPK składa się w miejscu pracy – pracodawca ma obowiązek poinformować o tym właściwą instytucję finansową w ciągu 7 dni od dnia złożenia deklaracji. Rezygnacja zaczyna obowiązywać w miesiącu złożenia, a jeśli w danym miesiącu składki zostały pobrane, podlegają zwrotowi.

Deklaracja rezygnacji z oszczędzania z PPK nie jest ostateczna, co oznacza, że po upływie 4 lat podmiot zatrudniający ponownie zacznie naliczać stosowne składki. Pracodawca ma obowiązek poinformować o tym pracownika.

PPK polega na stworzeniu indywidualnych rachunków dla osób zatrudnionych. Są one zasilane comiesięcznymi wpłatami pracodawców i samych pracowników, a także wpłatą powitalną i dopłatami rocznymi ze strony państwa. Pracodawca zobligowany jest do wyboru instytucji finansowej, która zajmie się inwestowaniem zebranych na rachunkach środków w różne instrumenty finansowe.

Program został wdrożony, aby pracownicy mogli zyskać dodatkowe oszczędności emerytalne do wykorzystania po 60. roku życia. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że tego typu inwestycje w fundusze będą stymulować rynek kapitałowy i ogólny rozwój gospodarczy, co powinno pozytywnie wpłynąć na zarówno na kondycję polskich przedsiębiorców, jak i samego rynku pracy.

Nie mają. Ustawa nie dotyczy dotychczasowych elementów systemu emerytalnego i nie wprowadza żadnych zmian w tym zakresie, poszerzając jedynie możliwości oszczędzania. Trzeba pamiętać, że PPK to program dobrowolny dla pracowników i to od nich zależy, czy chcą z niego skorzystać. Środki zgromadzone na indywidualnym koncie pracownika są jego własnością, Państwo pomaga jedynie je pomnożyć.

Samodzielnie nie. Wyboru dokonuje pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową lub, jeśli takowej nie ma, z reprezentacją pracowników.

Pracownik może w dowolnym momencie dokonać zwrotu środków zgromadzonych w PPK. Składając wniosek o zwrot środków, uczestnik otrzyma zgromadzone przez siebie oszczędności, pomniejszone o:

• podatek od zysków kapitałowych,
• 30% wartości wpłat po stronie pracodawcy – pobrane 30% zapisywane jest pracownikowi jako jego składka na ubezpieczenie emerytalne w ZUS,
• środki pochodzące z dopłat od Państwa.

Ustawa przewiduje także szczególne sytuacje życiowe, w których zgromadzone oszczędności można wypłacić przed 60. rokiem życia:

• w sytuacji poważnej choroby uczestnika, jego małżonka lub dziecka (do 25% środków, bez obowiązku zwrotu),
• w celu pokrycia wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu na budowę domu lub zakup mieszkania, ale tylko dla uczestników przed 45. rokiem życia (do 100 % środków z obowiązkiem zwrotu w ciągu maksymalnie 15 lat).

Nadzór nad PPK sprawuje Komisja Nadzoru Finansowego. Instytucje finansowe muszą spełnić szereg określonych ustawowo wymogów, by mogły zostać dopuszczone do zarządzania środkami gromadzonymi w ramach PPK. Twoimi środkami będzie mogła więc zarządzać wyłącznie taka instytucja, która spełnia wszystkie wymogi formalne, wymienione w ustawie. Będą one w fundusze zdefiniowanej daty, których polityka inwestycyjna będzie się automatycznie zmieniała (w miarę Twojego zbliżania się do 60. roku życia) w taki sposób, aby ograniczyć poziom ryzyka inwestycyjnego.

Trzeba jednak pamiętać, że inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem, a środki zgromadzone w PPK nie są gwarantowane.

Pracodawca może stosować różny procent wpłat dodatkowych. Jest to jednak możliwe wyłącznie z uwzględnieniem długości okresu zatrudnienia w danej firmie albo treści obowiązującego regulaminu wynagrodzeń, czy też układu zbiorowego pracy.

Tak, ponieważ nie mają one ze sobą nic wspólnego. Ustawa o PPK nie jest reformą systemu emerytalnego.

Wpłatę powitalną, w wysokości 250 zł, otrzymają pracownicy, którzy przez co najmniej 3 pełne miesiące będą uczestnikami PPK i za te miesiące dokonają wpłat podstawowych. Dopłata roczna, w wysokości 240 zł, trafi natomiast do wszystkich uczestników PPK, których wpłaty podstawowe i dodatkowe w danym roku wyniosą co najmniej 3,5% 6-krotności minimalnego wynagrodzenia w roku, za który należna jest dopłata. Uczestnicy, których wpłaty podstawowe są niższe niż 2% muszą zgromadzić minimum 25% powyższej kwoty.

Kwota podstawowa wynosi standardowo 2% wynagrodzenia brutto. Można ją obniżyć wyłącznie w przypadku, gdy łączne wynagrodzenie, osiągane przez pracownika z różnych źródeł w danym miesiącu nie przekracza kwoty odpowiadającej 1,2-krotności minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji wpłata podstawowa do PPK może zostać obniżona do 0,5% wynagrodzenia brutto.

Pracownik może także w każdej chwili zdecydować o zmianie wysokości dobrowolnej wpłaty dodatkowej, która może wynosić max. 2% wynagrodzenia brutto. Wystarczy złożyć u pracodawcy deklarację w tej sprawie. Można też całkowicie zrezygnować z dobrowolnej wpłaty.

Tak. Wpłaty dokonywane przez pracodawcę w ramach PPK stanowią przychód pracownika i jako taki podlegają opodatkowaniu. Pracodawca jest zobowiązany potrącać stosowny podatek z wynagrodzenia pracownika.